گرایش‌های DBA و مروری بر بازار کار آن‌ها
رشتهٔ دکتری مدیریت کسب و کار (DBA) رشته‌ای متنوع است و در این رشته فرصت ها و زمینه‌های شغلی گوناگونی وجود دارد که فارغ التحصیلان می‌توانند در آن‌ها رشد ، توسعه و حتی کسب و کار خودر را راه اندازی کنند.
اگر بخواهیم فهرست برخی از رایج‌ترین گرایش‌های DBA را نام ببریم، می‌توان: حسابداری، امور مالی، بازاریابی، مدیریت عملیات و رفتار سازمانی نام برد.
آن‌چه که در این مقاله می‌خوانیم:
- در گرایش‌های DBA چه می‌آموزیم؟
- بازار کار DBA از نگاهی نزدیک
- جمع‌بندی تفاوت‌های رشته‌ها در DBA
در گرایش‌های DBA چه می‌آموزیم؟
دکترای مدیریت کسب و کار (DBA) مدرکی‌ست که فارغ التحصیلان را هم برای نقش‌های مدیریتی در تجارت و هم دانشگاهی (آکادمیک) آماده می‌کند. گرایش‌های DBA برای آموختن دانش و مهارت‌های پیشرفته در زمینه کسب و کار طراحی شده است، پس نیاز داریم که بدانیم در روند آموزش چه موضوع‌هایی را می‌آموزیم:
پایداری کسب و کار:
پایداری و مسئولیت اجتماعی شرکتی یا (CSR) اهمیت گسترده‌ای در دنیای تجارت دارد. امّا اگر بخواهیم خیلی کوتاه تعریفی به دست‌دهیم، می‌توان گفت که مسئولیت شرکتی (CR) یا مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) دربارهٔ اصولی‌‌ست که فعالیّت‌های یک سازمان را راهبری می‌کند و نحوه‌ٔ کارکرد آن به گونه ای است که تأثیر بلندمدّت داشته باشد به معنای ساده تر برای بلند مدت برنامه ریزی می کند. در نتیجه، دانشگاه‌ها و مؤسسات عالی بسیاری، این موضوعات را، در برنامه درسی خود گنجانده‌اند. دانشجویان در این واحد درسی چگونگی شیوه‌های توسعه و پیاده‌سازی تجارت پایدار، مدیریت خطرات زیست‌محیطی و اجتماعی و رفتار تجاری مسئولانه را می‌آموزند.
تحوّل دیجیتال :
بعضی‌ها تحوّل دیجیتال را دگرگونیِ تجارت نیز می‌خوانند. از آنجایی که به اقتضای زمانه، سازمانها نیز به طور گسترده‌ای برای پیشبرد کسب و کار خود به فناوری تکیه کرده‌اند، دانشجویان DBA هم می‌بایست در فناوری‌های دیجیتالی مانند هوش مصنوعی، بلاک‌چِین و پردازش ابری مهارت داشته باشند و این مهارت ها را در این رشته فرا خواهند گرفت.
بنابراین دانشجویان می‌آموزند که چگونه این فناوری‌ها را در استراتژی‌ها و عوامل تجاری خود ادغام کنند ، و این برای توسعه یک کسب و کار بسیار جذاب و شگفت انگیز خواهد بود!
کارآفرینی :
کارآفرینی محرکی حیاتی برای رشد اقتصادی است و واحد‌های درسی DBA تأکید بیشتری نیز بر این حوزه دارند. چنان‌که دانشجویان چگونگی شناسایی فرصت‌های تجاری، ایجاد طرح یک مسیر بازرگانی، نحوه‌ٔ تضمین تامین مالی و مدیریت و رشد کسب و کار را می‌آموزند. دانشجویان DBA همچنین یاد خواهند گرفت که چگونه در سازمان خود نوآوری کرده و پِی‌آمدهای آن را مدیریت کنند.
تجزیه و تحلیل داده‌ها :
تجزیه و تحلیل داده‌ها حوزه‌ای رو به رشد است که روز به‌روز نیز برای کسب و کارها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. پس برای کارآمدی شرکت و یافتن نقاط ضعف خود، طراحان رشتهٔ DBA تجزیه و تحلیل داده‌ها را در برنامه درسی گنجانده‌اند تا به دانشجویان کمک کنند مهارت‌های مورد نیاز برای تصمیم‌گیری‌های داده محور خود را توسعه دهند. در این برنامه درسی دانشجویان یاد خواهند گرفت که چگونه داده‌ها را جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و تفسیر کنند تا تصمیمات تجاری آگاهانه‌ای بگیرند.
تفاوت رشته‌ها در DBA :
بسته به تخصص شما، تنوعات کاری هم گوناگون خواهد بود. به عنوان نمونه، فارغ التحصیلان DBA که در رشته حسابداری تخصص دارند، ممکن است به عنوان حسابرس، مشاور مالیاتی یا مدیر مالی مشغول به کار شوند. و در سوی دیگر، فارغ التحصیلان گرایش‌های دکترای مدیریت کسب و کار که در بازاریابی تخصص دارند ممکن است به عنوان مدیر برند، تحلیلگر تحقیقات بازار یا مدیران تبلیغاتی کار کنند.
بازار کار DBA از نگاهی نزدیک :
خبر خوب این است که بازار کاربرای گرایش‌های DBA بسیار گسترده است، آن‌هم با توجّه به تقاضای بالایی‌که برای متخصصان ماهر در بخش خصوصی و دولتی وجود دارد، از همین‌رو، پُر بی‌راه نیست که بگوییم آینده فارغ‌التحصیلان این رشته درخشان خواهد بود. امّا شاید بپرسیم که چه مسیرهای شغلی‌ای در میان خواهد بود؟
بستگی دارد که شما چه بخواهید امّا معمولاً مسیر شغلی‌تان یا آکادمیک خواهد بود، یا مشاوره و مدیریت اجرایی و کارآفرینی. در ادامه همراهمان باشید چون راجع به‌شان بیشتر خواهیم گفت.
1. فعالیّت‌های آکادمیک :
بسیاری از فارغ التحصیلان DBA مشاغل خود را در دانشگاه‌ها پِی می‌گیرند، جایی که بتوانند به تدریس و تحقیق بپردازند. خوب اگر بخواهید استاد دانشگاه شوید، در دانشگاه‌های برتر، فضا بسیار رقابتی است، امّا فرصت‌هایی برای تدریس در دانشگاه‌های کوچکتر نیز وجود دارد. مضاف بر این، فارغ التحصیلان DBA می‌توانند به عنوان پژوهشگر در اتاق‌های فکر و سایر موسسات تحقیقاتی کار کنند.
2. مشاوره :
همچنین فارغ التحصیلان DBA می‌توانند به کسب و کارها در حل مشکلات پیچیده و توسعه استراتژی‌ها مشاوره دهند. برخی از شرکت‌های بزرگ، فارغ التحصیلان DBA را استخدام می‌کنند تا به مشتریان خود مشاوره و راهنمایی‌های تخصصی ارائه دهند. علاوه بر این، فارغ التحصیلان DBA قادر خواهند بود به عنوان مشاور مستقل کار کنند و کسب و کار خود را در این زمینه راه اندازی کنند.
3. موقعیت‌های شغلی در بازار کار DBA :
ما می‌توانیم با مدرک DBA در رده‌های بالای مدیریتی کار کنیم. مدیران ارشد، مانند مدیران ارشد اجرایی و مدیران ارشد مالی، اغلب دارای مدارک پیشرفته‌ای مانند DBA هستند. علاوه بر این، فارغ التحصیلان DBA می‌توانند به عنوان مدیران کل، مدیران عملیات و مدیران توسعه کسب و کار کار کنند.
4. کارآفرینی در گرایش‌های دکترای مدیریت کسب و کار :
با این‌که کارآفرینی در انتهای فهرست است، نباید این گمانه را به‌وجود آورد که نقش کم‌اهمیتی دارد، بل‌که برعکس فارغ‌التحصیلان می‌توانن در بازار کار DBA با استفاده از مهارت‌ها و دانشی که از تحصیل خود به دست آورده‌اند، کسب و کار خود را راه اندازی کنند.
اگر به دنبال مسیر شغلی چالش برانگیز امّا با ارزش هستید، تحصیل در گرایش‌های دکترای مدیریت کسب و کار به شما اجازه می‌دهد که فرصت های خود را ایجاد کنید و با راه‌اندازی کسب و کار خود تأثیر قابل توجّهی بر جهان بگذارید.
درآمد فارغ التحصیلان در بازار کار DBA :
دستمزد فارغ التحصیلان DBA بسته به مسیر شغلی و صنعتی که درش کار می‌کنند متفاوت است. بنابر گفته‌های پِی‌اسکیل (PayScale)، در ایالات متحده امریکا، میانگین حقوق در بازار کار DBA صد و چهارهزار دلار در سال است. با این حال، این درآمد می‌تواند به طور قابل توجهی بر اساس عواملی مانند مکان، تجربه و صنعت متفاوت باشد.
مشاغل آکادمیک و مشاوره :
فارغ التحصیلانی که مشاغل آکادمیک را دنبال می‌کنند معمولاً حقوق کمتری نسبت به کسانی که در بخش خصوصی کار می‌کنند خواهند داشت. بر اساس دفتر آمار کار ایالات متحده، میانگین دستمزد سالانه مدرّسان بازرگانی پس از دورهٔ متوسطه هشتاد و سه هزار و نود شش دلار در سال 2020 بوده است. با این حال، استادان مستقر در دانشگاه‌های برتر می‌توانند درآمد بیشتری داشته باشند.
اشخاصی که در زمینهٔ مشاوره کار می‌کنند نیز می‌توانند حقوق بسیار بالایی دریافت کنند. امّا بنابر گفتة گلس‌دُر (Glassdoor)، میانگین حقوق یک مشاور مدیریتی هشتاد و هشت هزار و پانصد دلار در سال است.
مدیریت اجرایی و کارآفرینان :
فارغ التحصیلانی که در سِمَت‌های مدیریت اجرایی کار می‌کنند، بر اساس دفتر آمار کار ایالات متخده، میانگین سالانه در حدود صد و هفت هزار و ششصد و هفت دلار بوده است (در سال 2020). همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، حقوق‌ها می‌توانند به طور قابل توجّهی بر اساس اندازه صنایع و سازمانها متفاوت باشند.
اشخاصی که کسب و کار خود را راه اندازی می‌کنند نیز پتانسیل دریافت حقوق بالایی دارند، امّا راه اندازی یک کسب و کار می‌تواند در سوددهی بسیار چالش برانگیز باشد.
طبق گزارش اداره کار ایالات متحده، میانگین درآمد کسب و کارهای کوچک، حدود هفتاد و یک هزار و هشتصد و یک دلار در سال بوده است.
نتیجه‌گیری :
در نهایت، چشم انداز حرفه‌ای برای گرایش‌های دکترای مدیریت کسب و کار و گرایش‌های دیگر این رشته مثبت است، آن هم با وجود تقاضای روزافزون بازار کار برای متخصصان ماهر در صنایع گوناگون. در این مقالهٔ کوتاه، تلاش کردیم هم جزئیات مفهومی رشتهٔ دکتری مدیریت بازرگانی DBA را دریابیم و هم به مرور فرصت‌های بازار کار پس از فارغ‌التحصیلی بپردازیم.
حال دوست داریم، دیدگاهتان را دربارهٔ موضوع مقاله بدانیم؛ آیا می‌خواهید در این راه قدم بگذارید؟ لطفاً نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با گسترش مدیریت در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید